✅ Dojście i czas: Grób Wandala położony jest na niewysokim wzniesieniu nieopodal drogi Jelenia Góra – Dziwiszów. Najdogodniejszym miejscem startu jest parking przy markecie budowlanym Leroy Merlin, skąd przemieszczamy się w kierunku północno-wschodnim. Po przekroczeniu drogi idziemy wydeptaną wyraźną ścieżką po łące, następnie przekraczamy malowniczy potok Jeleniak i po krótkiej wspinaczce na wzniesienie docieramy do marmita. Czas dojścia to ok 10 min.
🟢 Grób Wandala jest to koliste zagłębienie w porfirowej skale granitowej, powstałe najprawdopodobniej podczas zlodowacenia środkowopolskiego które miało miejsce ok 130–310 tyś lat temu. Po nasunięciu lądolodu w kotliny sudeckie, w wyniku ruchu lodowca powstały szczeliny, które stanowią istotny wpływ na hydrologię i dynamikę lodowca. Szczelinami tymi przemieszcza się woda roztopowa do podłoża lodowca. Woda ta często wprowadzana jest w ruch wirowy a wraz z nią fragmenty skały porwanych przez lądolód. W wyniku tego ruchu głazy z wodą żłobiły początkowo studnię w lodzie (młyn wirowy) a następnie w skale. Powstały w ten sposób marmit (garniec lodowcowy) ma średnicę ok 170 cm i głębokość dochodzącą do 190 cm (dzisiaj częściowo jest zasypana).
Grób Wandala odkryty został przez nauczyciela ze Strupic (obecnie część Jeleniej Góry) w roku 1820. Początkowo uznano go za grób wysoko postawionego Wandala (Wandalowie były to ludy germańskie mieszkające w I–IV w. nad górną Odrą i Dunajem), ponieważ odnaleziono w nim szczątki kości. Dało to asumpt do nazwania tego miejsca Wandalengrab. Po dokładnym przebadaniu okazało się jednak, że są to kości końskie.
W pobliżu charakterystycznej studni polodowcowej odnaleźć można podobne okrągłe formy, które również mogły powstać w podobny sposób. Dodatkowo w okolicy znajdują się ciekawe formacje skalne.