logo przewodnik sudecki
logo horsky

Przewodnik Sudecki

Pilot Wycieczek

Damian Sadowski

tel. +48 661692613

logo małe

 

Sudeckie Krajobrazy

Karkonosze

Strona głównaSudeckie Krajobrazy Sudety ZachodnieKarkonosze   Kościół Wang    

Kościół Wang

✅ Współrzędne: 50.77760683384334, 15.724161016378103

Dojazd: nawiguj – parking poniżej Kościoła Wang 

✅ Pasmo: Karkonosze

Więcej informacji i cennik wejścia do muzeum na stronie: wang.com.pl

✅ Szlaki:

zielony szlak Szklarska Poręba ↔ Wałbrzych

niebieski szlak Karpacz ↔ Wałbrzych

żółty szlak Jelenia Góra ↔ Słonecznik

Kościoły słupowo-szkieletowe stanowią jeden z najbardziej znaczących wkładów Norwegii w historię światowej architektury. W średniowieczu tego typu świątynie budowano w wielu krajach północno-zachodniej Europy, przy czym w samej Norwegii powstało ich co najmniej tysiąc. Po reformacji w 1537 roku wiele z nich zostało zburzonych i zastąpionych większymi budowlami sakralnymi. Na początku XIX wieku w Norwegii przetrwało już tylko nieco ponad sto takich kościołów, a obecnie ich liczba wynosi 28. Poza Norwegią istnieją tylko dwa: w Szwecji oraz Kościół Wang w Karpaczu. Kościół Wang to nie tylko zabytek architektury, ale także symbol historii, tradycji i niezwykłego dialogu kultur, który przyciąga odwiedzających z całego świata.

🟢 Rys historyczny

Kościół Wang wzniesiono na przełomie XII i XIII wieku w południowej Norwegii, w miejscowości Vang, malowniczo położonej nad jeziorem o tej samej nazwie. To właśnie od swojej pierwotnej lokalizacji świątynia zaczerpnęła nazwę.

W XIX wieku kościół okazał się zbyt mały dla lokalnej społeczności. Koszty jego naprawy były tak wysokie, że podjęto decyzję o jego sprzedaży. Uzyskane środki miały posłużyć do spłaty pożyczki zaciągniętej na budowę nowej świątyni. Dzięki zaangażowaniu norweskiego malarza Jana Krystiana Dahla, mieszkającego w Dreźnie, kościół został uratowany przed zniszczeniem. W 1841 roku król pruski Fryderyk Wilhelm IV zakupił ten wyjątkowy zabytek za 427 marek. Po sporządzeniu szczegółowej dokumentacji przez architekta nadwornego świątynia została rozebrana na części, a następnie przetransportowana statkiem do Szczecina, skąd trafiła do Muzeum Królewskiego w Berlinie.

Król Fryderyk Wilhelm IV zrezygnował z budowy kościoła na Wyspie Pawiej w pobliżu Berlina i rozpoczął poszukiwania lokalizacji, w której świątynia mogłaby służyć jako miejsce nabożeństw. Dzięki staraniom hrabiny Fryderyki von Reden z Bukowca, wiosną 1842 roku podjęto decyzję o przeniesieniu kościoła w Karkonosze, gdzie miał służyć lokalnej społeczności ewangelickiej zamieszkującej Karpacz i okolice. Argumentowano to brakiem świątyni w gminie obejmującej Karpacz Górny, Borowice, Wilczą Porębę i Budniki, które obsługiwano jedynie sporadycznie z parafii w Kowarach lub Miłkowie.

Kościół Wang przed przenosinami z Norwegii (źródło: https://polska-org.pl/)

Kościół Wang ok. 1845 r. (źródło: https://polska-org.pl/)

Teren pod budowę ofiarował hrabia Christian Leopold von Schaffgotsch z Cieplic. Lokalizację wyznaczył dyrektor dóbr rodu Schaffgotschów w Sobieszowie, uwzględniając dostępność komunikacyjną i walory krajobrazowe. Wybrano zbocze Czarnej Góry (885 m n.p.m.). Świątynia została przetransportowana Odrą do Malczyc, a następnie drogą lądową do Karpacza Górnego, gdzie dotarła w 1842 roku.

28 lipca 1844 roku, po uroczystym otwarciu i poświęceniu kościoła przy udziale króla i jego małżonki, księcia holenderskiego Fryderyka oraz wielu znanych osobistości, świątynia Wang została przekazana miejscowej parafii ewangelickiej. Pełni tę funkcję do dziś, będąc równocześnie atrakcją turystyczną regionu.

🟢 Rekonstrukcja i adaptacja

Pierwotna konstrukcja świątyni została wzniesiona z zastosowaniem tradycyjnych technik ciesielskich, bez użycia metalowych gwoździ. Wszystkie elementy połączono za pomocą drewnianych złączy, charakterystycznych dla tego rodzaju budownictwa. Podczas procesu rekonstrukcji ustalono, że jedynie niewielka część oryginalnych fragmentów (około 1/15) nadawała się do ponownego wykorzystania, natomiast pozostałe części odtworzono na podstawie szczegółowej dokumentacji. W trakcie odbudowy dodano nowe elementy, takie jak krużganki, wieża oraz okna w ścianach wewnętrznych i krużgankach, które nie były częścią pierwotnego projektu. Wieża, wykonana ze śląskiego granitu, chroni budowlę przed silnymi podmuchami wiatru, często wiejącego od strony Karkonoszy.

Projekt rekonstrukcji Kościoła Wang. Autor: Franz Wilhelm Schiertz.
(źródło: https://polska-org.pl/)

Porównanie rzutów kościołów: norweskiego i karkonoskiego (źródło: https://polska-org.pl/)

Centralna część kościoła zachowała cztery oryginalne drewniane kolumny, które zdobią bogato rzeźbione detale. 

Wnętrze Kościoła

Rzeźbione detale na oryginalnych kolumnach 

Do dziś przetrwały także zabytkowe portale oraz nordyckie motywy rzeźbiarskie. Wyjątkowym elementem są zewnętrzne odrzwia, wyróżniające się półkolumnami zdobionymi misternymi wzorami wijących się węży i roślin. Na kapitelach kolumn umieszczono stylizowane lwy, pełniące rolę symbolicznych strażników wejścia.

Stylizowany lew nordycki – strażnik wejścia

Rzeźbione detale kapiteli

W górnych narożnikach XII-wiecznych portali znajdują się przedstawienia skrzydlatych smoków rozrywających poziomo położoną ósemkę, co symbolizuje odwieczną i nieskończoną walkę dobra ze złem. Półkolumny otaczające drzwi są zdobione rzeźbami twarzy Wikingów. Postacie te, z charakterystycznymi rozdwojonymi językami, symbolizują przekazywanie wiedzy i mądrości przyszłym pokoleniom.

XII-wieczny portal południowy

Twarz Wikinga z rozdwojonym językiem – portal południowy 

Twarz Wikinga z rozdwojonym językiem – portal północny

Na portalu północnym widnieje inskrypcja runiczna, której treść bywa różnie interpretowana. Najbardziej prawdopodobna wersja brzmi: „Eindridi rzeźbił (portal), syn Olafa złego”. Napis ten uznawany jest za sygnaturę rzeźbiarza.

Do późniejszych dodatków należy dębowy krzyż wykonany w 1844 roku oraz rzeźba Chrystusa stworzona w 1846 roku z drewna lipowego przez rzeźbiarza Jakuba z Janowic.

Inskrypcja runiczna

Ołtarz oraz dębowy krzyż 

Krużganek

Całość budowli pokrywa gont wzorowany na norweskich tradycjach, a szczyty dachowe zdobią sterczyny w kształcie otwartych smoczych paszcz, przypominające zdobienia charakterystyczne dla wikińskich łodzi.

🟢 Cmentarz

Przeniesienie świątyni Wang do Karpacza stało się impulsem do założenia pobliskiego cmentarza górskiego, który pierwotnie pełnił funkcję cmentarza parafialnego dla nowo powstałej wspólnoty w Karpaczu Górnym. Parafia obejmowała tereny Karpacza Górnego, Płóczek Górnych oraz wyższe rejony Karkonoszy. Cmentarz został poświęcony 9 sierpnia 1844 roku.

Cmentarz przy kościele Wang

Cmentarz przy kościele Wang

Pod koniec wojny Karkonosze, początkowo oszczędzone przed bezpośrednimi działaniami wojennymi, stały się schronieniem dla uciekinierów, a na cmentarzu pochowano ofiary nalotów oraz epidemii tyfusu.

Po wojnie, wraz z wysiedleniem ludności niemieckiej, historia kościoła Wang w kontekście niemieckim dobiegła końca. W 1946 roku powstała polska parafia ewangelicka, która przejęła opiekę nad świątynią, jednak zmarłych zaczęto grzebać na cmentarzach komunalnych. Wyjątkiem był pochówek kompozytora Rudolfa Jonasa w 1949 roku. W latach 60. i 70. istnienie cmentarza było zagrożone, gdyż władze komunistyczne dążyły do usunięcia śladów niemieckiej przeszłości regionu. Dzięki staraniom polskich pastorów udało się zachować cmentarz, a w ostatnich dekadach podjęto prace nad jego rekonstrukcją, obejmujące odnowienie nagrobków i utworzenie „Alei Pamięci”.

Nagrobki 

Nagrobki

Nagrobki

Od 2001 roku cmentarz przy kościele Wang ponownie jest miejscem pochówków, głównie w formie urnowej. Spoczęły tu prochy wybitnych postaci, takich jak Henryk Tomaszewski i Tadeusz Różewicz. Mały górski cmentarz, świadek burzliwej historii regionu, pozostaje symbolem przeszłości i zmian, jakie zachodziły w Karkonoszach na przestrzeni wieków.

Cmentarz przy kościele Wang

Nagrobki Henryka Tomaszewskiego i Tadeusza Różewicza

🟢 Dziedziniec kościoła Wang

Na dziedzińcu kościoła Wang znajdują się liczne obiekty o znaczeniu historycznym i użytkowym, ściśle związane z funkcjonowaniem miejscowej Parafii Ewangelicko-Augsburskiej. Wśród nich wyróżnia się budynek plebanii, wzniesiony na potrzeby parafii, oraz budynek księgarni. Księgarnia pełni nie tylko rolę punktu sprzedaży biletów wstępu, ale oferuje również literaturę chrześcijańską, albumy o kościele Wang, widokówki oraz pamiątki związane z tym miejscem.

W pobliżu księgarni, na miejscu dawnego pomnika poświęconego żołnierzom poległym podczas I wojny światowej, znajduje się współczesna rzeźba zatytułowana „Wskrzeszenie Łazarza”. Autorem dzieła, wykonanego w 1994 roku, jest artysta Ryszard Zając. Rzeźba ta wzbogaca przestrzeń dziedzińca swoją symboliką oraz kunsztem artystycznym.

Nieco dalej usytuowana jest płyta pamiątkowa z epitafium dedykowanym hrabinie von Reden. Na płycie widnieje podobizna hrabiny umieszczona w medalionie. Epitafium zostało ufundowane w 1856 roku na polecenie króla Fryderyka Wilhelma IV, co podkreśla historyczne i kulturowe znaczenie tego miejsca.

Całość dziedzińca stanowi wyjątkowe połączenie historii, sztuki oraz duchowego dziedzictwa, czyniąc go istotnym punktem na mapie zabytków regionu.

„Wskrzeszenie Łazarza”

Epitafium hrabiny von Reden

Epitafium hrabiny von Reden

🟢 Propozycje wycieczek w okolicy Kościoła Wang

🧭 Karkonosze

Karkonosze to wyjątkowy region, który przyciąga turystów przez cały rok. Malownicze szlaki prowadzą przez górskie szczyty, takie jak Śnieżka, Smogornia, Wielki Szyszak czy Szrenica. Wędrówkę można rozpocząć w Karpaczu, a zakończyć w Szklarskiej Porębie, podziwiając po drodze zachwycające krajobrazy i unikalną przyrodę.

Kościół Wang, położony w malowniczym Karpaczu, jest punktem wyjścia dla wielu atrakcyjnych szlaków turystycznych. Trzy główne szlaki przechodzące w jego pobliżu pozwalają na eksplorację urokliwych zakątków Karkonoszy.

Wybierając żółty szlak i kierując się na południe, można dotrzeć do jednego z najpiękniejszych miejsc w Karkonoszach – skał Słonecznika. Trasa prowadzi przez Polanę oraz malownicze skały Pielgrzymów, oferując po drodze spektakularne widoki.

Podążając niebieskim szlakiem w tym samym kierunku, najpierw dotrzemy do Kotła Małego Stawu, gdzie znajduje się urokliwe Schronisko Samotnia. Następnie trasa pnie się w górę przez Schronisko Strzecha Akademicka i Spaloną Strażnicę. Po osiągnięciu wierzchowiny Karkonoszy szlak prowadzi do Domu Śląskiego na Równi pod Śnieżką. Stamtąd można wyruszyć na Śnieżkę – najwyższy szczyt Sudetów.

Dzięki dogodnemu położeniu Kościoła Wang, wycieczki można łatwo zaplanować w formie pętli. Trasy pozwalają na połączenie różnych szlaków, dzięki czemu każda wędrówka staje się wyjątkowa i dostosowana do preferencji turystów.

Karkonosze w okolicy Kościoła Wang to doskonałe miejsce na wyprawy o różnym stopniu trudności, zarówno dla początkujących wędrowców, jak i bardziej doświadczonych miłośników górskich szlaków.

Karkonosze – Śnieżka

Schronisko Samotnia

Pielgrzymy

🧭 Spacer po Karpaczu

Karpacz, poza licznymi szlakami prowadzącymi w góry, oferuje również bogactwo atrakcji turystycznych dostępnych w samym mieście. Znajdziemy tu wartościowe muzea, takie jak Muzeum Sportu i Turystyki, Miejskie Muzeum Zabawek czy Multimedialne Muzeum Karkonoszy, które w interesujący sposób przybliżają historię, kulturę i przyrodę regionu. Nie brakuje tu także miejsc pełnych tajemnic i legend, takich jak Karkonoskie Tajemnice, które wciągają odwiedzających w fascynujący świat karkonoskich mitów.

Wśród przyrodniczych atrakcji wyróżnia się malowniczy Dziki Wodospad, Zapora na Łomnicy oraz majestatyczne Krucze Skały, które zachęcają do spacerów i aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu. Na rodziny z dziećmi czeka Park Bajek, oferujący bajkowe scenerie i zabawy, a także intrygujące Miejsce Zaburzenia Grawitacji, które fascynuje swoim nietypowym zjawiskiem. Miłośnicy adrenaliny i aktywności mogą skorzystać z toru saneczkowego Kolorowa, który dostarcza emocji niezależnie od wieku.

Wszystko to odbywa się w wyjątkowym otoczeniu malowniczej, górskiej scenerii, która dodaje każdej atrakcji niepowtarzalnego uroku i sprawia, że Karpacz jest idealnym miejscem na wypoczynek o każdej porze roku.

Muzeum Sportu i Turystyki

Miejskie Muzeum Zabawek

🧭 Kaplica Świętej Anny

Kaplica Świętej Anny w Sosnówce usytuowana jest na zachodnim zboczu Grabowca (784 m n.p.m.), które porasta gęsty las. Obiekt ten zlokalizowano w pobliżu Dobrego Źródła, znanego również jako Źródło Miłości lub Święte Źródło. Pierwsza kaplica, wykonana z drewna, powstała w tym miejscu już w XIII wieku. Obecna budowla pochodzi z początków XVIII wieku i została wzniesiona na planie elipsy o wymiarach 10 x 14 metrów. Wnętrze kaplicy zdobi główny ołtarz z wizerunkiem Świętej Anny wraz z Jezusem, Marią i Józefem, a także ambona, dwa ołtarze boczne oraz figura Świętego Wawrzyńca, która w 1812 roku została przeniesiona z kaplicy na Śnieżce.

Kaplica Świętej Anny

🟢 Galeria zdjęć 

© 2023 Damian Sadowski         Używam plików cookie!

logo małe