

Przewodnik Sudecki
Pilot Wycieczek
Damian Sadowski
tel. +48 661692613


Sudeckie Krajobrazy
∴ Rudawy Janowickie
Strona główna → Sudeckie Krajobrazy → Sudety Zachodnie → Rudawy Janowickie → Pałac w Bukowcu
Pałac w Bukowcu
✅ Współrzędne: 50.82467479908291, 15.814571644906394
✅ Dojazd: nawiguj
✅ Pasmo: Rudawy Janowickie
✅ Dawne nazwy: Schloss Buchwald
✅ Więcej informacji: zgk.karkonosze.eu
✅ Szlaki:
czerwony szlak – Główny Szlak Sudecki
niebieski szlak Mysłakowice ↔ Kowary
Bukowiec to zaciszna, niewielka miejscowość położona na skraju Rudaw Janowickich, w otoczeniu malowniczego krajobrazu i romantycznego parku krajobrazowego. To miejsce pełne spokoju i harmonii, które od wieków przyciągało zarówno miłośników przyrody, jak i entuzjastów historii.
Wśród licznych stawów, wijących się ścieżek i majestatycznych alei drzew można odnaleźć starannie rozmieszczone elementy małej architektury.
Jednak prawdziwym sercem Bukowca jest zabytkowy pałac, który przez lata pozostawał w cieniu swojej dawnej świetności. Dzięki kompleksowej renowacji, zakończonej w styczniu 2025 roku, rezydencja odzyskała swój dawny blask, ponownie stając się wizytówką miejscowości. Odnowiona fasada, starannie odrestaurowane wnętrza oraz nowe funkcje użytkowe sprawiają, że pałac jest dziś nie tylko świadectwem bogatej historii, ale także tętniącym życiem centrum kulturalnym i edukacyjnym.
Podczas prac remontowych dokonano niezwykłego odkrycia – unikatowych fresków z XVI wieku, które przez stulecia pozostawały ukryte przed wzrokiem odwiedzających. Malowidła, przedstawiające sceny z życia dworskiego, stanowią bezcenny element dziedzictwa kulturowego, rzucając nowe światło na historię pałacu i jego dawnych właścicieli. To znalezisko dodaje pałacowi jeszcze większej wartości, łącząc w sobie zarówno historyczny, jak i artystyczny wymiar tego wyjątkowego miejsca.
Dzięki połączeniu historycznego dziedzictwa z nowoczesnymi rozwiązaniami, Bukowiec pozostaje miejscem, które urzeka zarówno turystów, jak i mieszkańców, zapraszając do odkrywania jego niezwykłego uroku i bogatej historii.
🟢 Rys historyczny
Pierwsza wzmianka o miejscowości Bukowiec pochodzi z około 1305 roku. Wówczas wieś figurowała w rejestrach osad zobowiązanych do uiszczania podatków na rzecz biskupa wrocławskiego. Była to miejscowość o charakterze rycerskim, na co wskazuje istnienie kościoła – świadczące o jej znaczeniu i wielkości. Właścicielami Bukowca byli przedstawiciele śląskiego rodu von Zedlitz.
Około 1420 roku Hans von Zedlitz zdecydował się na założenie w pobliżu wsi stawów rybnych. Natomiast w drugiej połowie XVI wieku przedstawiciele tego rodu wznieśli w Bukowcu renesansowy dwór obronny, otoczony fosą.
We wrześniu 1573 roku synowie Hansa IV, Heinrich i Konrad von Zedlitz, sprzedali Bukowiec wraz z folwarkiem Hansowi von Reibnitzowi. Tym samym rozpoczął się niemal dwustuletni okres panowania tej rodziny w miejscowości. Przypuszcza się, że to właśnie z inicjatywy von Reibnitzów powstał w Bukowcu murowany dwór obronny, którego fragmenty zachowały się w najniższych partiach istniejącego do dziś pałacu.
Zachowane informacje na temat renesansowego dworu są skąpe, gdyż nie przetrwały żadne szczegółowe opisy ani szkice pozwalające na odtworzenie jego pierwotnej formy i układu wnętrz.
Prawdopodobnie jeszcze w pierwszej połowie XVIII wieku budowla przeszła modernizację, choć zakres tych prac pozostaje nieznany. Wiadomo jedynie, że zwiększono kubaturę obiektu i zwieńczono go dachem mansardowym.
Ostatnim przedstawicielem rodu von Reibnitz w Bukowcu był Johann Maximilian Leopold, który przed śmiercią w 1758 roku przekazał majątek swojemu siostrzeńcowi, baronowi Karolowi von Kottwitzowi. W kolejnych latach posiadłość wielokrotnie zmieniała właścicieli. Od 1761 roku zarządzał nią baron Gottlieb von Richthofen, a w latach 1762–1765 Barbara Helene von Festenberg-Packisch. Następnie majątek należał do nieznanego z imienia przedstawiciela rodu von Luck, a od 1770 roku do Barbary Heleny von Luck, z domu von Lestwitz, oraz Karla Ferdinanda Siegmunda, barona von Scherr-Thos. W 1774 roku dobra objęła wdowa Maria Eleonore z domu von Prittwitz, która w 1785 roku sprzedała posiadłość Friedrichowi Wilhelmowi von Redenowi. Transakcja ta zapoczątkowała nowy, pomyślny okres w historii Bukowca.
W momencie przejęcia majątku przez von Redena obejmował on dwór wraz z folwarkiem. Nowy właściciel szybko podjął decyzję o przebudowie starej siedziby, nadając jej formę neoklasycznego pałacu według projektu berlińskiego architekta Martina Friedricha Rabe. W ramach gruntownej modernizacji zlikwidowano fosę i wieżę, a fasada została całkowicie przeprojektowana, przyjmując prostą, wręcz ascetyczną formę.
W tym samym czasie wyburzono budynki folwarczne zasłaniające widok na Karkonosze, a za pałacem wzniesiono nowe zabudowania, zaprojektowane przez ucznia Langhansa – Karla Gottfrieda Geislera.
Hrabia Friedrich von Reden, zainspirowany wizytami w Anglii i tamtejszym sposobem harmonijnego kształtowania krajobrazu, postanowił stworzyć w Bukowcu romantyczny park. Aby zrealizować swoją wizję, sprowadził wybitnego ogrodnika Hansa Karla Walthera, który opracował kompleksowy projekt założenia. Oprócz starannie dobranej roślinności, sadzonej wzdłuż wytyczonych osi widokowych, przestrzeń wzbogacono o liczne elementy małej architektury, podkreślające malowniczy charakter parku. Wśród nich znajdowały się m.in. Dom Ogrodnika, Dom Rybaka, wieża widokowa, Herbaciarnia oraz Opactwo.
Dzięki bliskim kontaktom rodziny von Reden z dworem pruskim oraz wybitnymi postaciami epoki, Bukowiec stał się znaczącym ośrodkiem życia kulturalnego i towarzyskiego. Wśród wybitnych osobistości, które odwiedziły majątek, znaleźli się znani malarze, ilustratorzy i literaci, m.in. Johann Wolfgang von Goethe, Caspar David Friedrich, Carl Gustav Carus, Caspar Scheuren oraz Samuel Rosel. Bukowiec gościł także koronowane głowy, w tym cesarzową Rosji oraz przyszłego króla Prus, Fryderyka Wilhelma IV.
Po śmierci Friedricha Wilhelma von Redena majątek w Bukowcu odziedziczyła jego żona, Johanna Julianne Friederike, która kontynuowała dzieło męża, wzbogacając park o nowe gatunki drzew i krzewów oraz angażując się w działalność charytatywną i religijną.
Hrabina von Reden zmarła w maju 1854 roku. Zgodnie z jej testamentem majątek przeszedł na chrześnicę, baronównę Marie Karoline von Rotenhan. Następnie dobra objął jej najmłodszy syn, emerytowany rotmistrz królewsko-pruski Hermann von Rotenhan, który podjął próbę renowacji pałacu i otaczających go obiektów parkowych. Prace te odbywały się pod nadzorem konserwatora zabytków prowincji dolnośląskiej, Günthera Grundmanna.
Kolejnym właścicielem Bukowca został jego syn, baron Friedrich Karl Georg, który zarządzał majątkiem od 1893 roku aż do 1945.
Po II wojnie światowej Bukowiec został upaństwowiony. W pałacu urządzono dom wypoczynkowy dla pracowników Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu, a w późniejszych latach mieściła się tam Szkoła Rolnicza, Ośrodek Doradztwa Rolniczego oraz Karkonoski Uniwersytet Ludowy. W latach 80. XX wieku przeprowadzono gruntowny remont pałacu.
Obecnie obiekt pełni funkcję siedziby Związku Gmin Karkonoskich, który w 2023 roku, dzięki dofinansowaniu z programu Polski Ład oraz środkom własnym, rozpoczął jego modernizację.
Prace remontowe ruszyły w lipcu 2023 roku. Ich celem było odtworzenie wyglądu pałacu z czasów przebudowy z początku XIX wieku. W trakcie prac dokonano niezwykłego odkrycia – unikatowych fresków z XVI wieku. Przez stulecia ukryte, przetrwały w zapomnieniu, by ponownie ujrzeć światło dzienne. Powstały w okresie, gdy właścicielami posiadłości była rodzina von Reibnitz, i przedstawiają sceny z codziennego życia mieszkańców dworu. To wyjątkowe znalezisko wzbogaca dziedzictwo kulturowe regionu i rzuca nowe światło na historię pałacu oraz jego dawnych właścicieli.
Projekt modernizacji opracowała architekt Katarzyna Miśkiewicz z eMKa Biuro Projektowe, a jego wykonaniem zajęła się firma Pre-Fabrykat.
Oprócz biur ZGK, w pałacu powstała pracownia ekologiczna dla dzieci, gdzie odbywać się będą zajęcia z zakresu ochrony przyrody i środowiska. W nowoczesnej sali multimedialnej planowane są koncerty, spotkania autorskie oraz konferencje. Dodatkowo pałac zostanie udostępniony zwiedzającym, co pozwoli szerszej publiczności zapoznać się z jego unikatową historią i architekturą.
Dzięki swojej wartości historycznej i architektonicznej Bukowiec z pewnością przyciągnie licznych odwiedzających, stając się istotnym punktem na mapie regionalnych atrakcji.
Prace remontowe, rozpoczęte w lipcu 2023 roku, zakończyły się po dwóch latach. Koszt inwestycji oszacowano na około 25 milionów złotych. Projekt został zrealizowany przez Związek Gmin Karkonoskich, który ma swoją siedzibę w pałacu. Na renowację udało się pozyskać 22,5 miliona złotych z programu Polski Ład, a brakującą kwotę 2,5 miliona złotych pokryto ze środków własnych Związku.
Odnowiony pałac prezentuje się imponująco zarówno za dnia, jak i po zmroku, gdy specjalnie zaprojektowane oświetlenie podkreśla jego architektoniczne detale, tworząc niepowtarzalny klimat.
🟢 Architektura
Pałac to trzykondygnacyjna budowla o nieregularnym rzucie czworoboku. Poszczególne kondygnacje zostały wizualnie oddzielone gzymsem, który nadaje fasadzie subtelny rytm. W południowo-zachodnim narożniku wyróżniają się dwa ryzality, a całość nakrywa czterospadowy dach mansardowy. Zachodni ryzalit pałacu prawdopodobnie stanowi pozostałość dawnej wieży.
Główna elewacja, skierowana na północ, ma sześć osi, a centralnie umieszczone reprezentacyjne wejście prowadzi do wnętrza rezydencji. Prowadzą do niego wysokie schody, a sam portal wejściowy dodaje fasadzie elegancji. Charakterystycznym elementem fasady są także drewniane okiennice, które podkreślają historyczny charakter budowli.
Otoczenie rezydencji tworzą zabudowania folwarczne oraz rozległy park krajobrazowy, w którym można odnaleźć liczne pawilony parkowe – integralną część historycznego założenia.
Wnętrza pałacu wyróżniała bogata dekoracja sztukatorska, stanowiąca wyraźny kontrast wobec skromnej fasady. Część oryginalnych zdobień zachowała się do dziś, świadcząc o dawnej świetności rezydencji. Na parterze szczególnie imponująca jest sala kominkowa z bogatą sztukaterią. Ogromne wrażenie robi także klatka schodowa, której przestrzeń doświetla duży, owalny świetlik umieszczony w sklepieniu, zapewniający naturalne światło wnętrzom.
Na piętrze znajdują się m.in. Sala Księżycowa i Sala Słoneczna, których największym atutem są zdobione sufity. Odnaleźć można tu także Salę Zieloną, gdzie mieścił się gabinet hrabiego von Redena, oraz salę jadalną, która obecnie pełni funkcję sali konferencyjnej. Szczególnie wyjątkowym miejscem jest sala z odkrytymi, unikatowymi freskami z XVI wieku. Wrażenie robią również pałacowe toalety, gdzie odkryto bogato zdobione, dawne sufity.
Warto również zajrzeć na strych pałacu, gdzie można zobaczyć misterną konstrukcję więźby dachowej, świetliki doświetlające pomieszczenia poniżej oraz specjalnie przygotowaną wystawę dawnych drewnianych elementów zdobiących pałac.
Za czasów rodziny von Reden pałacowe sale wypełniały kolekcje rzeźb, mebli i obrazów. Wśród najcenniejszych zbiorów znajdował się prestiżowy dar od pruskiej rodziny królewskiej – bogata kolekcja artystycznych wyrobów żeliwnych oraz ceramiki z Królewskiej Manufaktury Porcelany. Obecnie wnętrza pałacu są w większości puste, a wyposażenie Sali Zielonej nie jest oryginalne – jedynie niektóre meble stanowią podarunek od rodziny dawnych właścicieli.
🟢 Propozycje wycieczek w okolicy Pałacu
🧭 Park w Bukowcu
Bukowiec, malowniczo położony na skraju Rudaw Janowickich, to miejsce o bogatej historii i wyjątkowym krajobrazie. W jego dolnej części zachowały się pozostałości dawnego założenia architektoniczno-krajobrazowego, które niegdyś otaczało pałac. Cały kompleks zajmuje co najmniej 120 ha i charakteryzuje się malowniczą scenerią licznych stawów oraz elementów małej architektury, które podkreślają jego unikalny charakter. Wśród nich znajdują się m.in. Dom Ogrodnika, Dom Rybaka, wieża widokowa, Herbaciarnia, Opactwo oraz naturalne kompozycje skalne.
Park został zaprojektowany na przełomie XVIII i XIX wieku przez hrabiego von Redena jako pierwsze romantyczne założenie na Śląsku. Przestrzeń ta została ukształtowana zgodnie z koncepcją tzw. farmy ozdobnej (ornamental farm), łączącej elementy krajobrazu naturalnego i kulturowego.
Na terenie parku, w dawnym budynku gospodarczym, mieści się Artystyczna Stodoła, w której funkcjonują Kawiarnia, Muzeum W Dolinie Pałaców i Ogrodów oraz sala koncertowa. Jest to dynamicznie rozwijająca się przestrzeń kulturalna, w której organizowane są koncerty, wystawy, spektakle teatralne i taneczne, a także spotkania autorskie oraz wydarzenia integracyjne. Każdego roku odbywają się tu liczne festiwale, m.in. Święto Muzyki, Bukowieckie Dumanie oraz Festival dell’Arte.
Muzeum W Dolinie Pałaców i Ogrodów pozwala odkryć bogactwo kulturowe Kotliny Jeleniogórskiej i jej unikalne dziedzictwo. Natomiast w budynku dawnego Browaru znajduje się Tajemniczy Las – muzeum przyrodnicze, które przybliża niezwykły świat roślin i zwierząt regionu, a także odkrywa sekrety skrywane przez las.
Podczas wizyty w Bukowcu warto również zobaczyć późnogotycki kościół pw. św. Marcina oraz poewangelicki kościół św. Jana Chrzciciela, wzniesiony w latach 1728–1782.
Wstęp do parku jest bezpłatny, a jego zwiedzanie warto zaplanować na co najmniej dwie godziny, aby w pełni docenić piękno i niepowtarzalny charakter tego miejsca.