Przewodnik Sudecki
Pilot Wycieczek
Damian Sadowski
tel. +48 661692613
Sudeckie Krajobrazy
Uszak bzowy
✅ Występowanie: Uszak bzowy jest szeroko rozpowszechnionym grzybem nadrzewnym, występującym w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce jest gatunkiem pospolitym, spotykanym niemal w całym kraju, zwłaszcza w wilgotnych zaroślach, parkach, ogrodach i na obrzeżach lasów. Rośnie głównie na martwych i osłabionych pędach bzu czarnego (Sambucus nigra), rzadziej na innych drzewach liściastych.
✅ Nazwa łacińska: Auricularia auricula-judae
✅ Lokalizacja zdjęcia: Rudawy Janowickie
⚠️ Ochrona w Polsce: brak – gatunek niepodlegający ochronie
Uszak bzowy to jeden z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych grzybów nadrzewnych. Jego żelatynowate, miękkie, elastyczne owocniki w kształcie małżowiny usznej sprawiają, że trudno go pomylić z jakimkolwiek innym gatunkiem. Znany również jako „ucho Judasza”, jest jedynym z niewielu grzybów, który można zbierać nawet zimą.
🟢 Wygląd
Owocniki mają formę cienkich, uszowatych struktur o średnicy do 10 cm. Są półprzezroczyste, galaretowate i sprężyste – przypominają miękką gumę. Kolor zmienia się w zależności od wilgotności: od jasnobrązowego i rdzawoczerwonego po ciemnofioletowy. W czasie suszy twardnieje i zwija się, a po deszczu odzyskuje swój pierwotny kształt i konsystencję.
Dolna powierzchnia jest gładka, błyszcząca, natomiast górna – delikatnie omszona. Grzyb przyrasta bokiem do podłoża, zwykle w skupiskach.
🟢 Okres owocnikowania
Uszak bzowy może owocnikować przez cały rok, a jego największą aktywność obserwuje się w okresie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. To jeden z nielicznych grzybów, który rośnie także przy ujemnych temperaturach, zwłaszcza podczas odwilży.
🟢 Rozmnażanie i biologia
Podobnie jak jego krewniacy, uszak bzowy rozmnaża się przez zarodniki wytwarzane na spodniej stronie owocnika. Jest saprotrofem – odgrywa ważną rolę w rozkładzie martwego drewna, zwłaszcza bzu czarnego.
🟢 Ciekawostki
Uszak bzowy to grzyb jadalny, wykorzystywany szczególnie w kuchni azjatyckiej (pod nazwą grzyb Mun). W potrawach nadaje się do gotowania, smażenia i suszenia – po uwodnieniu odzyskuje swoją sprężystość. Ceniony jest nie ze względu na smak (który jest raczej neutralny), ale za teksturę i właściwości prozdrowotne.
W medycynie ludowej i tradycyjnej przypisuje mu się działanie przeciwzapalne, wzmacniające i wspomagające układ krążenia. W Chinach i Japonii stosowany jest od wieków jako składnik zup oraz naturalny środek wspierający odporność.
🟢 Galeria zdjęć
